Nuôi con bằng sữa công thức: những điều ba mẹ cần lưu ý

Đối với các mẹ sau sinh, đặc biệt là trường hợp mẹ không thể nuôi con bằng sữa mẹ hoàn toàn. Có lẽ nỗi lo thường trực nhất của mẹ là có nên nuôi con bằng sữa công thức không? Sữa công thức có ảnh hưởng thế nào đến sự phát triển của con? Nuôi con bằng sữa công thức cần lưu ý điều gì?

1. Có nên nuôi con bằng sữa công thức?

Theo Tổ chức Y tế Thế giới WHO, trẻ nên được bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu đời. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, mẹ không thể tiếp tục nuôi con bằng sữa mẹ hoàn toàn. Lúc này, sữa công thức được khuyến khích nhờ sự an toàn và có thể giúp trẻ tiếp nhận nguồn dưỡng chất cần thiết.

1.1. Mẹ nên nuôi con bằng sữa công thức trong trường hợp nào?

Mẹ có thể nuôi con bằng sữa ngoài khi con không được bổ sung đủ dinh dưỡng từ nguồn sữa mẹ. Có thể kể đến các trường hợp như:

– Mẹ ít sữa, không đảm bảo đủ sữa cho con bú dù đã làm mọi cách có thể. Do vậy trẻ không được bú đủ no và có dấu hiệu khó chịu, cáu gắt và đòi bú tiếp ngay sau khi bú sữa mẹ.

– Trẻ sinh non: tuổi thai càng nhỏ thì nhu cầu dinh dưỡng càng cao. Dinh dưỡng trong sữa mẹ (kể cả sữa non) không đủ để đáp ứng nhu cầu của con. Trong trường hợp này, sữa công thức được khuyến khích sử dụng cho trẻ. Các công thức dành cho trẻ sinh non đã được phát triển để đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng của con. Đồng thời, những dưỡng chất trong sữa sẽ được con hấp thu tối ưu. Mẹ cần tham khảo ý kiến của bác sĩ về việc chọn loại sữa, liều lượng…

– Mẹ đi làm trở lại: việc mẹ đi làm trở lại và không thể trực tiếp cho trẻ bú. Điều này có thể khiến nguồn sữa của mẹ bị giảm nếu mẹ không vắt/ hút sữa đúng và đủ. Trong trường hợp này, mẹ có thể tham khảo cho con bổ sung dinh dưỡng từ sữa ngoài.

– Mẹ sinh và chăm sóc nhiều con: mẹ sinh đôi hoặc sinh ba có thể gặp khó khăn nếu nuôi con bằng sữa mẹ. Bởi mẹ có thể không đủ lượng sữa cho tất cả các bé.

– Trẻ chậm tăng cân hoặc không tăng cân theo tiêu chuẩn (trẻ cần tăng 1 – 1.2kg trong 3 tháng đầu và khoảng 600gr trong giai đoạn 4-6 tháng).

1.2. Lợi ích của việc nuôi con bằng sữa công thức

Việc nuôi con bằng sữa công thức có thể mang lại cho mẹ và bé những lợi ích đáng kể:

– Trong sữa công thức đã được nghiên cứu và phát triển với những thành phần gần giống với sữa mẹ. Do đó sẽ cung cấp cho con nguồn dinh dưỡng cần thiết khi con không tiếp nhận đủ từ sữa mẹ.

– Sữa công thức có thể đáp ứng nhu cầu đối với từng trẻ có tình trạng dinh dưỡng riêng biệt. Ví dụ trẻ sinh non cần tăng cường bổ sung protein và khoáng chất, hoặc trẻ được chẩn đoán bất dung nạp lactose có thể sử dụng sữa không có lactose,…

– Trẻ vẫn có thể bú đúng cữ mà không cần có mẹ bên cạnh. Người trong gia đình có thể giúp mẹ cho bé bú sữa công thức. Lúc này mẹ có thể nghỉ ngơi, thư giãn hoặc tranh thủ làm việc nhà.

– Ba mẹ có thể theo dõi và kiểm soát được lượng sữa mà bé bú.

– Việc pha chế sữa thuận tiện, đơn giản.

– Mẹ không cần kiêng khem do con không bị ảnh hưởng từ tình trạng dinh dưỡng của mẹ.

2. Các vấn đề gặp phải khi nuôi con bằng sữa công thức

Ngoài các lợi ích thiết thực, khi nuôi con bằng sữa ngoài cũng có thể gặp phải một số vấn đề sau:

• Trong sữa công thức có rất ít hoặc không có kháng thể như trong sữa mẹ. Điều này có thể khiến trẻ dễ mắc các bệnh nhiễm trùng như các bệnh về tiêu hóa, viêm phổi,…
• Chất béo trong sữa công thức có thể bị đào thải qua phân do khó hấp thu.
• Lượng protein trong sữa công thức cao hơn rất nhiều so với sữa mẹ. Điều này có thể khiến trẻ dễ gặp các rối loạn về tiêu hóa như đầy hơi, chướng bụng,…
• Có thể thành phần trong sữa công thức không phù hợp với trẻ. Trường hợp này khiến trẻ dễ bị dị ứng như phát ban, mề đay, nôn trớ,…
• Sữa công thức làm tăng nguy cơ béo phì ở trẻ. Hệ quả xảy ra khi mẹ cho trẻ ăn quá nhiều sữa ngoài hoặc pha không đúng tỉ lệ trong thời gian dài.
• Chi phí cao hơn so với nuôi con bằng sữa mẹ. Khi nuôi con bằng sữa công thức, mẹ cần đầu tư thêm chi phí vào sữa, bình sữa, máy tiệt trùng, các thiết bị làm sạch,…